នាព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១៥ រោច ខែផល្គុន ឆ្នាំរកា នព្វស័ក ព.ស ២៥៦១ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៦ ខែមីនា គ.ស២០១៨ ឯកឧត្តមវេង សាខុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានចូលរួមជាអធិបតីក្នុងពិធីបើកវេទិកាថ្នាក់ជាតិស្តីពី ភាពជាដៃគូរបស់គម្រោងជំរុញផលិតកម្មស្បៀង ដែលបានរៀបចំដោយអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម ដោយមានការអញ្ជើញចូលរួមពី ថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ តំណាងក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ លោក លោកស្រី នាងកញ្ញា មន្រ្តីរាជការ តំណាងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងវិស័យឯកជន ជាច្រើន ផងដែរ ។
វេទិកានេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងៈ
1) បង្ហាញនិងផ្សព្វផ្សាយអំពីសមិទ្ធផលកន្លងមក និងផែនការសកម្មភាពឆ្នាំ២០១៨ របស់គម្រោងជំរុញផលិតកម្មស្បៀង
2) បង្ហាញនិងផ្សព្វផ្សាយអំពីសមិទ្ធផលនិងផែនការសកម្មភាពឆ្នាំ២០១៨របស់គម្រោងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ពាក់ព័ន្ធ និង
3) ពង្រឹងការងារសហប្រតិបត្តិការ និងបណ្តាញការងារជាមួយតួអង្គសំខាន់ៗ ដើម្បីរួមគ្នាសម្រេចគោលដៅ ក្នុងការផ្គត់ផ្គង់កសិផល ទាំងបរិមាណ គុណភាព និងសុវត្ថិភាព ជូនប្រជាជនកម្ពុជា និងជំរុញដល់ការនាំចេញនៅពេលអនាគត ពិសេសលើកទឹកចិត្តដល់ការវិនិយោគក្នុងវិស័យកសិឧស្សាហកម្មដែលជាវិស័យអាទិភាពចម្បងដូចបានកំណត់ក្នុងគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍វិស័យឧស្សាហកម្មកម្ពុជាឆ្នាំ២០១៥-២០២៥។
យោងតាមរបាយការណ៍របស់ឯកឧត្តមហ៊ាន វណ្ណហន ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម បានឲ្យដឹងថា គោលបំណងសំខាន់របស់វេទិកានាថ្ងៃនេះគឺទី១-បង្ហាញពីសមិទ្ធផលនិងផែនការសកម្មភាពបន្តសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨ របស់គម្រោងស្តីពីការជំរុញផលិតកម្មស្បៀង ដែលគាំទ្រគោលនយោបាយសន្តិសុខនិងសុវត្ថិភាពស្បៀង និងការនាំចេញអង្ករក្រអូប ទី២-បង្ហាញពីសមិទ្ធផល និងផែនការសកម្មភាពបន្តសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨ របស់គម្រោងដៃគូអភិវឌ្ឍពាក់ព័ន្ធ ទី៣-ពង្រឹងនិងពង្រីកកិច្ចសហការជាមួយតួអង្គប្រតិបត្តិពាក់ព័ន្ធសំខាន់ៗដើម្បីផលិតផលិតផលមានគុណភាព សុវត្ថិភាព និងបរិមាណ ជាពិសេសតម្លៃសមរម្យឆ្លើយតបតាមតម្រូវការទីផ្សារក្នុងស្រុក និងនាំចេញ។ ឯកឧត្តមអគ្គនាយកបានជម្រាបជូនថាគម្រោងស្តីពីការជំរុញផលិតកម្មស្បៀងដែលគាំទ្រថវិកាពីរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងទឹកប្រាក់ ២០លានដុល្លារ សម្រាប់រយៈពេល៣ឆ្នាំបាននិងកំពុងអនុវត្តក្នុងខេត្តគោលដៅទាំង១១គឺខេត្តសៀមរាប បាត់ដំបង ពោធិសាត់ កណ្តាល ត្បូងឃ្មុំ ព្រៃវែង កំពង់ធំ កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ចាម កំពង់ស្ពឺ និងខេត្តតាកែវ។ ក្រៅពីនេះនៅមានដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើនរួមមានដៃគូ DFAT, USAID, EU, China, IFAD, JICA, ADB, WB, FAO, SDC, GIZ, and World Vegetable Centre បាននិងកំពុងជួយគាំទ្រទាំងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងបច្ចេកទេសដល់គម្រោងនានាទាក់ទងនិងផលិតកម្មដំណាំ ពិសេសវិស័យសាកវប្បកម្មនិងបសុសត្វផងដែរ។
តាមរយៈការបណ្ដាក់ទុនវិនិយោគលើវិស័យកសិកម្មក្នុងទសវត្សរ៍កន្លងមក អង្គវេទិកាបានពិនិត្យឃើញថា មានការផ្លាស់ប្ដូរជាវិជ្ជមានគួរឲ្យកត់សម្គាល់ក្នុងវិស័យកសិកម្ម។ ជាក់ស្តែងនៅ
1) ឆ្នាំ២០១៦ កំណើនវិស័យកសិកម្មទាំងមូលមានប្រមាណជិត ៣% ហើយការរួមចំណែករបស់វិស័យកសិកម្មក្នុងសេដ្ឋកិច្ចជាតិមានចំនួន ២៦,៣០% ដែលក្នុងនោះអនុវិស័យដំណាំមានចំនួន១៤,៦០% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប ឬស្មើនឹង៦២,៣៩% នៃចំណែកវិស័យកសិកម្មទាំងមូលក្នុងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
2) តាមការប៉ាន់ស្មានផលិតកម្មដំណាំកសិកម្មក្នុងឆ្នាំ២០១៧ និងដើមឆ្នាំ២០១៨ កន្លងទៅនេះ ឃើញថា ផ្ទៃដី ដាំដុះស្រូវអាចសម្រេចបានចំនួនជាង៣,១៨លានហិកតា មានកំណើន១,៩% ទិន្នផលស្រូវអាចទទួលបាន ៣,២៨៧តោន/ហិកតា មានកំណើន២,៣៦% បរិមាណផលស្រូវទទួលបានជិត១០,៥លានតោន មានកំណើន៤,៥២% និងអតិរេកស្បៀងគិតជាអង្ករមានចំនួន៣,៥លានតោន មានកំណើន ៧% ធៀបឆ្នាំ២០១៦ និង២០១៧។
3) ផលិតកម្មដំណាំរួមផ្សំ (ពោត ដំឡូងមី ដំឡូងជ្វា បន្លែ និងសណ្តែកបាយ) កើនឡើងប្រមាណជា១៩,៨៤%។ រីឯការនាំចេញផលិតផលកសិកម្មមាននិន្នាការកើនឡើងជាលំដាប់ ហើយមានសន្ទុះខ្លាំងក្នុងរយៈពេល៤ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
4) ជាក់ស្តែង ការនាំចេញអង្ករជាផ្លូវការបានកើនឡើងពី២០៥.៧១៧តោន នៅឆ្នាំ២០១២ ដល់៦៣៥.៦៧៩តោន នៅឆ្នាំ២០១៧ គឺកើនឡើង១៧,២៥% ធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៦ ដែលមានចំនួន៥៤២.១៤៤តោន។ កំណើននៃការនាំចេញផលិតផលកសិកម្ម តាមរយៈ ការចេញវិញ្ញាបនបត្រភូតគាមអនាម័យ បានកើនឡើងប្រមាណជា ៩% ធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៦។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ការប្រកួតប្រជែងក្នុងវិស័យកសិកម្មនេះនៅមានបញ្ហាប្រឈមនៅឡើយ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងប្រទេសនានាក្នុងតំបន់។ បញ្ហាប្រឈមសំខាន់ៗ ទាំងនោះរួមមាន៖
1) កង្វះការសមត្ថភាពក្នុងការបង្កើតឡើងខ្សែចង្វាក់ផលិត ឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការទីផ្សារ និងការបញ្ជាទិញរួមទាំងបច្ចេកទេសដាំដុះនៅមានកម្រិត ទាំងការគ្រប់គ្រងដី និងទឹក ហើយនិង គ្រាប់ពូជស្រូវដែលមានគុណភាពល្អ និងសុទ្ធ
2) កង្វះខាតទុនបង្វិលសម្រាប់ទិញស្រូវយកទៅកែច្នៃ រួមទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឃ្លាំងស្តុកនិងឡសម្ងួត
3) កង្វះទុនក្នុងការធ្វើទំនើបកម្មកសិកម្ម ក្នុងបរិបទថ្មីនៃសេចក្តីនៃសេចក្តីត្រូវការទីផ្សារ និងការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅជនបទ
4) ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងការបម្រើដល់ការកែឆ្នៃ និងវិចខ្ចប់ ជាពិសេស គឺភ្លើងអគ្គិសនី និងសេវាដឹកជញ្ជូនសម្រាប់បម្រើការនាំចេញអង្ករ ទៅកាន់ទីផ្សារនៅមានកម្រិតមិនអាចធ្វើការប្រគួតប្រជែងជាមួយប្រទេសខាងបាននៅឡើយ
5) យោងតាមការសិក្សាកន្លងទៅបានបង្ហាញឲ្យឃើញថា ក្នុងចំណោមផ្ទៃដីដាំដុះស្រូវសរុបជាង ៣លានហិកតា មានតែ២០% ប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវបានដាំដុះដោយប្រើប្រាស់ពូជស្រូវមានគុណភាពល្អ។
6) កសិករភាគច្រើនពឹងផ្អែកលើការទុកដាក់ស្រូវចំណីសម្រាប់ធ្វើជាស្រូវពូជពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ដែលធ្វើឱ្យគុណ-ភាពស្រូវកាន់តែធ្លាក់ចុះ ហើយមាន កសិករមួយចំនួនបានយល់ដឹងពីអត្ថប្រយោជន៍នៃគ្រាប់ពូជស្រូវសុទ្ធដែរ ប៉ុន្តែពួកគាត់ខ្វះលទ្ធភាពទិញពូជនោះមកប្រើប្រាស់ ដោយមានសារមានតម្លៃថ្លៃ។
7) អ្នកជំនាញបានពិនិត្យឃើញថានៅឆ្នាំ២០១៥ កន្លងទៅការផ្គត់ផ្គង់គ្រាប់ពូជស្រូវមានគុណភាពល្អមានប្រមាណជា ៣៨ ៥០០តោនប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយឆ្នាំ ហើយ
8) នៅឆ្នាំ២០២០ តម្រូវការគ្រាប់ពូជស្រូវក្រអូបមានគុណភាពល្អក្នុងការផលិត អាចកើនឡើងចំនួន ៥០ ០០០តោនក្នុងមួយឆ្នាំ ។
ក្នុងគោលបំណងឲ្យវេទិកានេះប្រព្រឹត្តទៅបានជោគជ័យ ឯកឧត្តម វេង សាខុន បានផ្តល់ជាអនុសាសន៍គន្លឹះសម្រាប់អង្គវេទិកាទាំងមូលធ្វើការពិចារណាមួយចំនួនដូចខាងក្រោម៖
1) ខិតខំបង្កើនសមត្ថភាពក្នុងការបង្កើតឡើងជាខ្សែចង្វាក់ផលិត ឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការទីផ្សារ និងការបញ្ជាទិញ
2) យកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ទៅលើបច្ចេកទេសក្នុងការដាំដុះ រួមទាំងការគ្រប់គ្រង និងការរៀបចំដី និងការគ្រប់គ្រងទឹក ដើម្បីធានាបានទាំងបរិមាណ និងគុណភាពនៃផលិតផល ឆ្លើយតបទៅនឹងសេចក្តីត្រូវការទីផ្សារ និងបង្កើនចំណូលកសិករស្របតាមកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាកំពុងឈានឡើងយ៉ាងរហ័ស ។
3) ត្រូវអនុវត្តបច្ចេកទេសនៃការរៀបចំទុកដាក់ក្រោយពេលប្រមូលផលឱ្យបានល្អប្រសើរ រួមទាំងការកំណត់ពេលវេលាប្រមូលផល និងលាងសម្អាត វេចខ្ចប់ទុកដាក់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីកាត់បន្ថយការបាត់បង់ ការខូចខាតផលិតផល ការបង្កើនគុណភាពផលិតផល និងសុខុមាលភាពសាធារណៈជាចម្បង។
4) ពង្រឹងក្រុមការងារផលិត និងត្រួតពិនិត្យគុណភាពគ្រាប់ពូជស្រូវ ដើម្បីធានាថាគ្រាប់ពូជស្រូវ ដែលផលិតបានមានគុណភាពល្អ សុទ្ធ និងជំរុញផ្សព្វផ្សាយការប្រើប្រាស់គ្រាប់ពូជស្រូវសុទ្ធមានគុណភាពល្អ មានតម្លៃសមស្រប ជូនដល់កសិករឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយថែមទៀត ដើម្បីបង្កើនគុណភាពអង្ករ និងជំរុញដល់ការនាំចេញ។
5) ពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់សហគមន៍កសិកម្មឲ្យមានភាពទូលំទូលាយ រួមទាំងផែនការការងារក្នុងការផលិត ដើម្បីធានានិរន្តរភាពនៃការផ្គត់ផ្គង់ដល់ទីផ្សារ និងអ្នកបញ្ជាទិញ និងបង្កើតបរិយាកាសកសិ-ពាណិជ្ជកម្ម តាមរយៈកសិកម្មតាមកិច្ចសន្យាដោយតម្លាភាពរវាងអ្នកផលិត និងអ្នកប្រមូលទិញ។
6) ក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធត្រូវបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់សហការគ្នាខ្ពស់ឲ្យកាន់តែប្រសើរនិងមានលក្ខណៈប្រទាក់ក្រឡាគ្នាលើសមរភូមិនៃការធ្វើកំណែទម្រង់ការគ្រប់គ្រង និងការតម្រង់ទិសការគ្រងគ្រងស្ថាប័ន ការស្រាវជ្រាវ និងបញ្ចូលបច្ចេកវិទ្យាសមស្របតាមសេចក្តីត្រូវការរបស់ប្រជាកសិករ ក្នុងបរិបទថ្មីក្នុងការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចតាមសេចក្តីប្រាថ្នារបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ដោយរក្សាបានតុល្យភាពនៃកំលាំងផលិត និងចំណូលរបស់កសិករ ។
7) ភាគីអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ រួមទាំងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ វិស័យឯកជន និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលត្រូវខិតខំសហការគ្នាឱ្យបានល្អប្រសើរ ចែករំលែកបទពិសោធន៍ និងព័ត៌មានទៅវិញទៅមក ព្រមទាំងពង្រឹងភាពជាដៃគូជាមួយគ្នា ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្ម និងទីផ្សារឱ្យបានច្បាស់លាស់ ជៀសវាងការអនុវត្តជាន់គ្នា។
8) ជំរុញការធ្វើទំនើបកម្មកសិកម្ម តាមរយៈការអភិវឌ្ឍជារបៀបកសិដ្ឋានគំរូឲ្យកាន់ច្រើននៅទូទាំងប្រទេសក្នុងផលិតនូវផលិតផលកសិកម្មសុវត្ថិភាព (Model Farm) ទាំងដំណាំស្រូវ សាវប្បកម្ម និងដំណាំឧស្សាហកម្ម ដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកទេសដាំដុះទំនើប រួមទាំងការប្រើប្រាស់បច្ចេកទេសការអនុវត្តកសិកម្មល្អ ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និងធានាផលិតកម្ម ដែលអាចផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុក និងការនាំចេញ។
